CYKL SPOTKAŃ SEMINARYJNO-KONFERENCYJNYCH „Dobra wspólne i dobro wspólne” 2014/2015

Organizatorzy: Czasopismo naukowe „Praktyka Teoretyczna”, Pracownia Pytań Granicznych UAM.

Koordynacja cyklu: Piotr Juskowiak, Krystian Szadkowski

Tegoroczny cykl spotkań seminaryjno-konferencyjnych „Praktyki Teoretycznej” stanowi odpowiedź na rosnące zainteresowanie problematyką dóbr wspólnych, próbę przemyślenia stojących za nimi pojęć i praktyk, głównych tradycji i aktualnych stawek politycznych. Wychodząc od historycznych form powstawania i grodzenia „wspólnego pastwiska” oraz zakorzeniając nasze myślenie w Marksowskiej linii ich interpretacji, pragniemy przekierować uwagę uczestniczek omawianego cyklu w kierunku nowych form produkowania i zarządzania tym, co wspólne. Traktując dobro wspólne jako alternatywną względem prywatnej i publicznej formę własności, dostrzegamy w nim podstawę dla nowego porządku społeczno-gospodarczego. Sprzeciwiamy się zatem takim rozumieniom praktyk uwspólniania, które chciałyby w nich widzieć restaurację dawnych lub formę naprawy dla obecnego systemu produkcji i rządzenia. Ważnym zadaniem organizowanych przez nas spotkań jest próba usytuowania tytułowej problematyki w odniesieniu do najnowszej, skrajnie pasożytniczej formy ewolucji kapitalizmu. Systemu opartego na bezwzględnych wywłaszczeniach i wysiedleniach dokonywanych kosztem ludności rdzennej, mieszkańców miast czy pozostałych form życia (np. zwierzętach). Zastanowimy się równocześnie nad tym, jak mogą się przed nim bronić współcześni kommonersi. W trakcie naszych seminariów zapytamy o nowe praktyki produkowania, zarządzania i dystrybuowania dóbr wspólnych, współczesny charakter grodzeń, miejskie czy uniwersyteckie praktyki uwspólniania, jak również o możliwość niekapitalistycznej biotechnologii. Skupimy się także na istotnej różnicy między liberalnymi a komunistycznymi teoriami tego, co wspólne, nieustannie podkreślając Marksowski rodowód tych drugich.

Proponowana forma

W ciągu najbliższego roku akademickiego odbędzie się 6 spotkań podzielonych na zamkniętą część seminaryjną (ograniczona ilość zgłoszeń na cały roczny cykl przed rozpoczęciem pierwszego spotkania) i otwartą część konferencyjną (zarówno dla biernych, jak i czynnych uczestników). Wszystkie odsłony będą miały charakter całodniowy (ok. 8 godzin – z godziną rozpoczęcia uwzględniającą możliwość przyjazdu i wyjazdu przez uczestników tego samego dnia; wszystkie seminaria odbywać się będą w soboty), jednakże uczestnicy i uczestniczki zachęcani są do pozostania w mieście goszczącym seminarium na noc (organizatorzy postarają się zapewnić gościom nocleg lub przy większej ilości uczestniczek pomoc w jego znalezieniu).

Dzień seminaryjny będzie podzielony na dwie części (rozdzielone przerwą i posiłkiem). Pierwsza z nich będzie miała charakter seminarium lekturowego z kilkoma głosami wprowadzającymi i naświetlającymi problematykę, druga natomiast – otwartej dla publiczności sesji naukowej, poświęconej prezentacji aktualnych zainteresowań badawczych uczestników i uczestniczek seminarium. Informacja o seminarium wraz z jego programem będzie każdorazowo umieszczana na stronie internetowej „Praktyki Teoretycznej” (www.praktykateoretyczna.pl). Prezentowane materiały nie muszą (i najczęściej nie będą) ściśle realizować tematyki przewodniej seminarium – choć tego rodzaju zbieżność cieszyć się będzie szczególnym zainteresowaniem organizatorów.

Miejsca

Dwa spotkania odbędą się w Poznaniu, po jednym w Katowicach, Łodzi, Warszawie i Wrocławiu.

Uczestnictwo

Osoby chcące wziąć udział w seminarium zapraszamy do nadsyłania (najpóźniej na tydzień przed pierwszą odsłoną cyklu) kilkuzdaniowego uzasadnienia zgłoszenia oraz charakterystyki zainteresowań badawczych. Liczba uczestników seminarium jest ograniczona i wynosi 25 osób. Istnieje również możliwość wygłoszenia referatu (30 min) w części konferencyjnej każdego ze spotkań (wówczas dodatkowo należy nadesłać tytuł i abstrakt wystąpienia do 300 słów – najpóźniej na 14 dni przed wydarzaniem, liczba miejsc ograniczona).

PROGRAM

25 X 2014 – Poznań – Historyczne uwarunkowania powstawania i grodzenia dóbr wspólnych

Prowadzenie: Piotr Juskowiak, Łukasz Moll, Krystian Szadkowski

Lektury obowiązkowe:

P. Linebaugh, Karl Marx, the Theft of Wood, and Working-Class Composition: A Contribution to the Current Debate, w: Tegoż, Stop, Thief! The Commons, Enclosures and Resistance, Oakland, CA 2014, s. 43-64.

K. Marks, Obrady szóstego Landtagu reńskiego. Artykuł trzeci: Debaty nad ustawą o kradzieży drzewa w: MED t. 1, Warszawa 1976, s. 131-178.

H. Zückert, The Commons – A Historical Concept of Property Rights, http://wealthofthecommons.org/essay/commons-%E2%80%93-historical-concept-property-rights

Lektury uzupełniające:

D. Bensaid, Wywłaszczeni. Marks, własność i komunizm, przeł. Z. M. Kowalewski, Warszawa 2010, s. 11-92.

P. Linebaugh, Stop, Thief! The Commons, Enclosures and Resistance, Oakland, CA 2014

P. Linebaugh, The Magna Carta Manifesto. Liberty and Commons for All, Los Angeles 2008.

Część konferencyjna

Joanna Bednarek (UAM), Akumulacja pierwotna i czasowości kapitalizmu.

Łukasz Moll (UŚ), John Locke jako tragik dobra wspólnego.

Krystian Szadkowski (UAM), Pierwsza kapitalistyczna transformacja polskiego szkolnictwa wyższego (1990-2008)?

Mateusz Karolak (UWr), „Powrót, ale po co?”. Strategie migrantów powrotnych, na przykładzie migracji z Wielkiej Brytanii do Polski.

29 XI 2014 – Łódź – Współczesne teorie dóbr wspólnych

Prowadzenie: Piotr Juskowiak, Joanna Bednarek

Lektury obowiązkowe:

M. De Angelis, Reflections on Alternatives, Commons and Communities, "The Commoner" 2003, nr 6.

G. de Peuter, N. Dyer-Witheford, Commons and Cooperatives, “Affinities: A Journal of Radical Theory, Culture, and Action”, Volume 4, Number 1, Summer 2010.

S. Federici, Feminism And the Politics of the Commons, http://www.commoner.org.uk/wp-content/uploads/2011/01/federici-feminism-and-the-politics-of-commons.pdf.

E. Ostrom, Beyond Markets and States: Polycentric Governance of Complex Economic Systems, Prize Lecture, December 8, 2009.

Lektury uzupełniające:

G. Hardin, The Tragedy of the Commons, “Science” 1968, vol. 162.

Ch. Hess, Mapping the New Commons, University of Gloucestershire, Cheltenham, England, July 14-18, 2008.

J. McCarthy, Commons as Counterhegemonic Projects, "Capitalism Nature Socialism", 2006, vol. 16, issue 1.

E. Ostrom, Dysponowanie wspólnymi zasobami, przeł. Z. Wiankowska-Ładyka, Warszawa 2013.

E. Ostrom, Neither Market nor State – Governance of Common-Pool Resources in the Twenty-First Century, International Food Policy Research Institute, June 2, 1994.

10 I 2015 – Wrocław – Postoperaistyczna teoria dobra wspólnego

Prowadzenie: Krystian Szadkowski

Lektury obowiązkowe:

M. Hardt, Dobro wspólne a komunizm, przeł. K. Szadkowski, „Praktyka Teoretyczna” 2010, nr 1.

G. Roggero, Pięć tez o dobru wspólnym, przeł. P. Juskowiak, K. Szadkowski, „Praktyka Teoretyczna” 2011, nr 4.

Lektury uzupełniające:

A. Curcio, Przekładanie różnicy na to, co wspólne, przeł. M. Ratajczak, „Praktyka Teoretyczna” 2011, nr 4.

N. Dyer-Witheford, The Circulation of the Common, draft 2006.

M. Hardt, A. Negri, Rzecz-pospolita. Poza dobro publiczne i własność prywatną, przeł. „Praktyka Teoretyczna”, Kraków 2012.

A. Negri, Wokół dobra wspólnego (wywiad), przeł. S. Królak, „Praktyka Teoretyczna” 2011, nr 4.

A. Negri, W poszukiwaniu Rzeczy-pospolitej, przeł. P. Jakubowski, „Praktyka Teoretyczna” 2011, nr 4.

M. Pasquinelli, Animal Spirits: A Bestiary of the Commons, Rotterdam 2008.

28 II 2015 – Poznań –  Biotechnologia, biopiractwo i dobra wspólne

Prowadzenie: Agnieszka Kowalczyk, Joanna Bednarek

Lektury obowiązkowe:

M.S. Carolan,  Decentering Biotechnology, Farnham, 2010 [fragmenty].

V. Shiva, Biopiracy: The Plunder of Nature and Knowledge. New Delhi 2012  (fragmenty).

Lektury uzupełniające:

Another Technoscience is Possible, red. G. M. Cota,  Open Humanities Press 2012, s. 1-29.

P. Burkett, Marx and Nature. A Red and Green Perspective, New York 1999.

J.B. Foster, B. Clark, R. York, E. Toussaint, The Ecological Rift: Capitalism's War on the Earth, New York 2010.

M.J. Guerra, Bioethics at Stake: The challenge of Corporate Science and Biocapitalism, “International Journal of Feminist Approaches to Bioethics” 2009, vol. 2, issue 1.

E. Thacker, The Global Genome: Biotechnology, Politics, and Culture, Cambridge 2005.

28 III 2015 – Katowice – Miejskie dobra wspólne i pasożytnicza urbanizacja

Prowadzenie: Piotr Juskowiak

Lektury obowiązkowe:

D. Harvey, Tworzenie miejskich dóbr wspólnych, w: Tegoż, Bunt miast. Prawo do miasta i miejska rewolucja, przeł. „Praktyka Teoretyczna”, Warszawa 2012.

M. Pasquinelli, Creative Sabotage in the Factory of Culture: Art, Gentrification and the Metropolis, w: Tegoż, Animal Spirits: A Bestiary of the Commons, Rotterdam 2008.

Lektury uzupełniające:

M. De Angelis, The Production of Commons and the “Explosion” of the Middle Class, “Antipode” 2010, vol. 42, issue 4.

M. Hardt, A. Negri, Metropolia, w: Tychże, Rzecz-pospolita. Poza własność prywatną i dobro publiczne, przeł. „Praktyka Teoretyczna”, Kraków 2012.

S. Krätke, The Creative Capital of Cities: Interactive Knowledge Creation and the Urbanization Economies of Innovation, Malden, MA-Oxford 2011.

J. Peck, Recreative City: Amsterdam, Vehicular Ideas and the Adaptive Spaces of Creativity Policy, “International Journal of Urban and Regional Research” 2012, vol. 36, issue 3.

S. Sassen, Shrinking Economies, Growing Expulsions, w: Taż, Expulsions: Brutality and Complexity in the Global Economy, Cambridge, MA-London 2014.

25 IV 2015 – Warszawa – Uniwersytet jako instytucja dobra wspólnego

Prowadzenie: Krystian Szadkowski

Lektury obowiązkowe:

M.J. Madison, B.M. Frischmann, K.J. Strandburg, The University as Constructed Cultural Commons, "Journal of Law & Policy" 2009, vol. 30.

G. Roggero The Production of Living Knowledge: the Crisis of the University and the Transformation of Labor in Europe and North America, przeł. E. Brophy, Philadelphia 2011 (fragmenty).

J. Winn, The Co-operative University: Labour, Property and Pedagogy, Working paper 2014, http://staff.lincoln.ac.uk/jwinn.

Lektury uzupełniające:

C.A. Bowers, Renewing the Commons: University Reform in an Era of Weakened Democracy and Environmental Crises, Ecojustice Press 2006.

J. Boyle, The Public Domain: Enclosing the Commons of the Mind, New Haven-London 2008.

M. Neary, J. Winn,  Open Education: Common(s), Commonism and the New Common Wealth, “ephemera” 2012, vol. 12, issue 4.

Understanding Knowledge as Commons: from Theory to Practice, red. Ch. Hess, E. Ostrom, Cambridge 2007.

S. Wright, D. Greenwood, R. Boden, Report on a Field Visit to Mondragón University: A Cooperative Experience/Experiment, "Learning and Teaching" 2011, vol. 4, issue 3.